Analiza SWOT – co to jest?

Każdy przedsiębiorca musi przykładać uwagę także do swojego otoczenia i konkurencji. Nie da się funkcjonować na dzisiejszych rynkach w pełni indywidualnie. Z pomocą w tym zadaniu przychodzą różne metody zarządzania strategicznego. Jedną z nich jest Analiza SWOT. Należy do najbardziej popularnych metod analiz strategicznych w przedsiębiorstwie. Przygotowuje się ją zarówno na etapach biznesplanów, jak i w trakcie podejmowania poszczególnych działań, w toku funkcjonowania firmy. Czym więc jest analiza SWOT i jak ją dobrze wykonać?

SWOT – Co oznacza ten skrót?

SWOT to akronim słów Strengths, Weaknesses, Opportunities i Threats, czyli po Polsku – silne strony, słabe strony, szanse i zagrożenia. Poszczególne składowe wypisuje się i analizuje je wartościując, które są najsilniejsze. SWOT jest więc analizą:

• czynników dobrych w momencie sporządzania (S – silnych stron),
• czynników złych w momencie sporządzania (W – słabych stron, błędów),
• czynników potencjalnie dobrych w przyszłości (O – szans),
• czynników potencjalnie złych w przyszłości (T – zagrożeń).

Silne strony

Są to walory firmy wyróżniające ją spośród konkurencji. Mogą to być przewagi w obszarze wiedzy, sprzedaży, obsługi klienta,  zarządzania, produkcji czy działań badawczo-rozwojowych, np. wysoki poziom wiedzy pracowników, posiadanie pewnych dostawców, wysoka skuteczność działań marketingowych czy łatwy dostęp do źródeł finansowania.

Słabe strony

To wewnętrzne czynniki negatywne, które ograniczają sukces przedsiębiorstwa. Są to w zasadzie przeciwieństwa rzeczy wymienionych jako silne strony – przykładowo niski poziom wiedzy pracowników, stare maszyny, wąski zakres asortymentu czy problemy z płynnością finansową.

Szanse

Szanse to potencjalne czynniki zewnętrzne, które mogą pomóc firmie osiągnąć sukces. Mogą być to zjawiska polityczne, społeczne, technologiczne, prawne czy ekonomiczne. Może to być zmiana mody, zwyczajów, wzrost gospodarczy, właściwy klimat polityczny, rosnący popyt na produkty branży czy nowe przepisy prawne ułatwiające działalność gospodarczą.

Zagrożenia

Analogicznie – zagrożenia to przeciwieństwa szans. Mogą być to np. ograniczenia wolności gospodarczej, niepokoje społeczne, kryzysy, wzrost konkurencji, spadek dochodów społeczeństwa czy wzrost ograniczeń prawnych w kontekście prowadzenia działalności.

Jak wykonać analizę SWOT?

Aby dobrze przeprowadzić analizę SWOT należy jasno określić jej cel. Zazwyczaj dotyczy ona konkretnego przedsięwzięcia firmy, a rzadziej jej jako całości. Następnie procedura analizy przekazywana jest uczestnikom, aby wszyscy byli na równym poziomie wiedzy. Potem każdy członek zespołu przygotowuje listy czynników opisanych w poprzednim akapicie, według własnej wiedzy i opinii. W następnym kroku listy scala się w jedną, wspólną macierz SWOT, tak by uniknąć powtórzeń. Tak sporządzoną analizę podaje się pod dyskusję. Ma ona za zadanie przedstawić różne punkty widzenia i perspektywy, często dzięki różnym pracownikom pochodzącym z różnych działów. To ostatecznie ma pomóc w wypracowaniu planów na przyszłość, uwzględniających wnioski płynące z analizy macierzy SWOT.

Czy analiza SWOT jest ważna?

Choć analiza SWOT ma swoich krytyków, nie byłaby w użytku od kilkudziesięciu lat, gdyby nie była użyteczna. Jej zaletą jest elastyczność i łatwość wdrożenia, dzięki czemu może zostać zastosowana zasadniczo w każdej firmie i w każdej sytuacji. Stanowi także podstawę innych analiz zarządzania strategicznego. Jej prostota pozwala na szybkie gromadzenie informacji i podejmowanie błyskawicznych działań.

Krytycy wskazują, że analiza ta jest prymitywna, a jej rezultaty są banalne i do niczego nie prowadzą. Analiza SWOT jest jednak w założeniu używana dość luźno i uwzględnia subiektywność – to również może stanowić jej zaletę.

Analiza SWOT jest więc o tyle ważna, że jej przeprowadzenie nie kosztuje praktycznie nic i pozwala zarządowi poznać wiele opinii różnych pracowników, co z pewnością pomoże podjęcie właściwych strategii na przyszłość lub przeprowadzenie bardziej zaawansowanych analiz